پایگاه خبری ایلام رویداد

ایلام رویداد |خودکشی یکی از نگرانی‌ها و موضوعات مهم حوزه سلامت است که سازمان بهداشت جهانی نیز نگاه ویژه‌ای به این مقوله دارد.

به گزارش خبرنگار ایلام رویداد، طبق آمار رسمی، سالانه نزدیک به هشتصد هزار نفر در سراسر جهان بر اثر خودکشی از بین می‌روند که این آمار خودکشی را تبدیل به یکی از علل اصلی مرگ و میر در دنیا می‌کند.

شیوع آن در کشورهای مختلف دنیا متفاوت است و عوامل مختلفی در سبب‌شناسی این پدیده مطرح هستند. از مهم‌ترین علل خطر؛  عوامل اقتصادی مانند فقر، بیکاری، محرومیت، ناامنی شغلی و عوامل اجتماعی نظیر افزایش جمعیت، مهاجرت، جنگ، تبعیض، بی‌سوادی و معضل‌های مربوط به ازدواج از جمله عوامل مهم در بروز بی‌ثباتی‌‌های روانی و اقدام‌هایی مانند خودکشی هستند.

از عواملی که می‌تواند ریسک خودکشی را افزایش دهد؛ سابقه قبلی اقدام به خودکشی، سابقه آسیب رساندن به خود مثل ضرب و جرح بدن، سابقه خودکشی در خانواده، انزوای اجتماعی و احساس تنهایی، دسترسی به وسایل و مواد کشنده از قبیل سلاح گرم یا برخی داروها و تجربه رویدادهای آسیب‌زا همچون آزار و اذیت جنسی و... است.

علاوه بر این، برخی نشانه‌ها نیز وجود دارند که توجه به آنها حایز اهمیت است و می‌تواند زمینه را برای ظهور افکار خودکشی و نهایتا اقدام به آن تقویت کند مثل؛ احساس ناامیدی، صحبت در مورد خودکشی یا مرگ، کناره‌گیری از دوستان و فعالیت‌هایی که فرد سابقا به آنها علاقه داشته، تغییرات ناگهانی خودکشی، بخشش ناگهانی قسمت بزرگی از دارایی‌های فرد، درگیر شدن در رفتارهای مخاطره‌آمیز یا ابراز بی‌هدفی.

ایلام پایتخت خودکشی جهان

استان ایلام از جمله مناطقی است که در چند سال گذشته شاهد افزایش چشمگیر پدیده خودکشی بوده و درحال حاضر از این نظر دارای بیشترین میزان بروز در کشور می باشد.

در ایلام خودکشی چیز عجیبی نیست و شاید به همین دلیل است که به ایلام لقب «پایتخت خودکشی جهان» را داده‌اند‌. پای درد دل مردم ایلام که بنشینید بارها این جمله را خواهید شنید که «استان ما محروم است»،«بیکاری امان‌مان را بریده»، «آثار جنگ هنوز روی روان‌مان باقی مانده» و هزاران دلیل دیگر که از نظر خودشان برای پایان دادن به زندگی موجه است‌.

مشکلات و سختی‌های مردمان ایلام کم نیست؛ هجوم ریزگردها در این مناطق تنفس را برایشان سخت کرده،نبود آب شرب،راه‌‌های مواصلاتی که در زمان جنگ در این استان و شهرستان‌‌هایش به علت وجود راه‌‌های نامناسب هنوز به اتمام نرسیده است‌،فقر و بیکاری در این استان بیداد می‌کند‌، تعصبات قومی هم نقش زیادی در بالا رفتن آمار این پدیده ایفا می‌کنند‌.

خودکشی آنقدر در این استان شیوع دارد که برای مردم تبدیل به امری عادی شده، قبح آن ریخته و دیگر جزئی از فرهنگ مردم ایلام به حساب می‌آید تا جایی جوان‌ها برای کوچک‌ترین علت دست به خودکشی می‌زنند‌. برای مثال جوانی از بیکاری، عدم موفقیت در ازدواج با دختر مورد علاقه‌اش، میزان بالای شیوع افسردگی در میان مردم یا در برخی موارد برای جلب توجه خانواده به این کار دست می‌زنند‌.

حساسیت این پدیده تا آنجایی ست که بارها وبارها جلساتی در زمینه  کمیته بررسی وضعیت سلامت روان و پیشگیری از خودکشی برگزار شده تا شاید راهکارهای مناسبی برای جلوگیری از این پدیده اندیشیده شود.

چرا خودکشی رخ می دهد؟

علی موسی نژاد عضو هیات علمی دانشگاه  آزاد اسلامی ایلام میگوید؛ اینکه خودکشی چرا رخ می‌دهد؟ یکی از مهم‌ترین سؤالاتی است که همه سعی می‌کنند به آن جواب بدهند اما هنوز جای کار دارد. یکی از پاسخ‌ها این است که فرد بنا به دلایلی تحت‌فشار قرار می‌گیرد و استعدادی برای ارتکاب انحراف در او به وجود می‌آید. این فشار باید به طریقی تخلیه شود؛ خواه با شیوه‌ای جامعه‌پسند و خواه به شکلی مجرمانه.
این فشار می‌تواند ناکامی در ازدواج باشد، می‌تواند ناشی از ورشکست شدن باشد و یا می‌تواند ناشی از مرگ یک عزیز باشد. وقتی فشار بر فرد وارد شد فرد مجبور می‌شود این فشار را تخلیه کند. معمولاً در جامعه سنتی ایلام که مناطق کوچک با جمعیت کم است و افراد همدیگر را می‌شناسند، کنترل و نظارت اجتماعی شدید است، امکان تخلیه این فشار با ارتکاب هر جرمی امکان‌پذیر نیست. مثلاً اگر خانمی با همسرش مشکل پیدا کند راه طلاق بسته است و نمی‌تواند بر ضد منبع فشار شورش کند لذا مجبور است خودش را نابود کند. اما در جامعه جدید ازیک‌طرف مراکزی وجود دارد که شیوه‌های تخلیه یا مدیریت فشار را به شیوه‌ای جامعه‌پسند و قانونی به افراد یاد می‌دهند؛ مثل آموزش مهارت‌ها. از طرف دیگر افزایش میزان شهرنشینی، افزایش میزان بیگانگی افراد نسبت به یکدیگر، افزایش میزان مهاجرت و استفاده از رسانه‌های نوظهور باعث شده شیوه‌های مجرمانه متنوعی برای تخلیه فشارها در دسترس افراد باشد؛ افراد می‌توانند از خانه فرار کنند، مرتکب قتل شوند، به مواد مخدر پناه ببرند و ... . این گزینه‌ها در جامعه سنتی وجود ندارد.

وی گفت؛ «میانگین سن اقدام به خودکشی در استان، 25 سال است که البته در شهرستان‌های ایلام، ایوان و آبدانان، میانگین سنی جوانتر است. میانگین تحصیلات اقدام‌کنندگان هم افزایش یافته تا جایی که حتی دارندگان مدارک کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و حتی پزشکی هم سهم عمده‌ای از اقدام‌ها را به خود اختصاص می‌دهند.»

وی ادامه داد؛برخی از افرادی که خودکشی میکنند از این بابت پشیمان می‌شوند چراکه فکر می‌کنند شاید مشکلات آنها آنقدر هم که فکر می‌کردند لاینحل نبوده است، برخی به تاثیر اقدام‌شان بر عزیزان‌شان واقف می‌شوند و برخی دیگر نیز به دلیل دردی که تجربه می‌کنند، پشیمان می‌شوند یا احساس گناه می‌کنند.
با این حال، توجه به این نکته مهم است که تجربه هر فرد منحصر‌به‌فرد است و هر کسی که از اقدام به خودکشی جان سالم به در می‌برد، لزوما پشیمان نخواهد شد. حتی اگر فردی از اقدامش پشیمان شده باشد هم نباید به حال خود رها شود. احساسات و واکنش‌ها بسته به شرایط شخصی، سیستم حمایتی و سلامت روانی کلی افراد می‌تواند به‌طور قابل توجهی متفاوت باشد.
پس از اقدام به خودکشی، دریافت مراقبت، حمایت و درمان مناسب برای رسیدگی به مسائل اساسی که منجر به این اقدام شده، برای افراد بسیار مهم است. متخصصان سلامت روان می‌توانند به افراد کمک کنند تا احساسات خود را هدایت کنند و با عواقب بعدی کنار بیایند و برای بهبودی تلاش کنند.»

درآخر لازم به ذکر است تا برای چندمین‌بار بیان شود که مردم این استان با کمترین امکانات زندگی می‌کنند‌. این مردم برای تفریح نه پارک درستی دارند نه سینما که کمی از وقت‌‌شان را پر کند‌.
فقر، بیکاری و نبود امکانات و سنت‌‌های قدیمی دست و پاگیر راهی جز افسردگی برای مردم باقی نمی‌گذارد‌. وقتی کسی خودش را کشت انگار نه انگار که وجود دارد‌. هیچ نشانه‌ای از آن باقی نمی‌ماند و کسی هم حق ندارد از آنها حرفی بزند‌.
ایلام شهر خوش آب ‌و‌ هوایی که با درخت‌های متراکم بلوط و کوه‌‌های سر به فلک کشیده‌‌اش می‌تواند هوش را از سر هر کسی ببرد، آنقدر داستان‌های غم‌‌انگیز در دلش پنهان کرده است که سخت باور می‌کنید در میان این همه رنج روزهای خوشی هم داشته است‌.
با یک گشت و گذار کوتاه در شهر متوجه می‌شوید این شهر را غبار افسرگی گرفته و جوانان را در حال خنده و شوخی نمی‌‌بینید‌. برای ایلام باید فکری کرد، باید راهی را جلو پای آنها گذاشت نه اینکه با سکوت، پنهان کردن و امنیتی نشان دادن موضوع آمارهای مرگ و میر در افزایش آن نقش داشت‌.

پدیده شوم خودکشی سال هاست گریبان مردم ایلام را گرفته است

مسعود پوررحیمی روانشناس وعضو سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشورگفت:آسیب اجتماعی خودکشی که سالهاست گریبان مردم مارا گرفته و علی رغم تلاش های هر چند محدود متاسفانه آمار افزایشی آن باعث بالارفتن نگرانی می شود،نیاز به چاره اندیشی اساسی و تربیت چند جانبه دارد تا با کنترل آن امنیت روانی و امید به زندگی در جامعه بیش از بیش خود را نشان دهد.
 وی گفت؛در بررسی علل بروز خودکشی بایستی به چند بعد توجه کرد؛ متاسفانه در بسیاری از خانواده ها به عنوان بعد اول ،سبک زندگی دارای ایرادات اساسی است از آن جهت که نیاز و نیازهای روحی و عاطفی و تناسب با شرایط فعلی اعضای خانواده تامین نمی شود و همین خلا روحی و روانی آسیب پذیری افراد را در مواجه با مشکلات زندگی بالاتر می برد و نقش خانواده در تامین امنیت روانی و نقش آفرینی بعنوان پناهگاه امن اعضا تضعیف می شود از طرفی در خانواده بعلت سبک غلط و معیوب فرزندپروری ویژگی های بنیادین اعتماد به نفس،عزت نفس و تاب اوری که نقش مهم در توانمند سازی افراد دارند نه تنها به وجود نمی آید بلکه تخریب نیز میشود،این خصوصیات در مواردی مشاهده شده که در بسیاری از افراد حتی در سطحی پایین نیز  نتوانسته اند بوجود بیاید پس ساختار خانواده نیاز به آموزش جدی و مستمر دارد تا با درک نقش و جایگاه خود توانمندی کافی را برای بالابردن اثر بخشی و تربیت فرزندان توانمند و موفق که هم قدرت به کارگیری تلاش را داشته باشند و هم درشرایط سخت و دشوار زندگی با بهره گیری از ویژگی های سازنده شخصیتی قدرت حل مشکلات را نمایان کند.

آموزش و پرورش با استعداد یابی در مهار و کنترل خودکشی تاثیرگذار است

پور رحیمی ادامه داد؛در بعد دیگر آموزش و پرورش ما در طول سالهای متمادی نقش آن در حد اجرای تعلیم و تربیت در آموزش صرفا سواد خواندن و نوشتن تنزل پیدا کرد و حتی به علت اضمحلال عملکردی اثرات منفی را روی ویژگی های روحی و روانی دانش آموزان با بروز اختلالاتی نظیر اضطراب تحصیلی،آشفتگی روانی در انتخاب رشته تحصیلی و عدم کسب موفقیت درسی این نقش ها متاسفانه تحقق پیدا کرده،بنابراین اگر آموزش و پرورش طبق سند تحول بنیادین فعالیت های خود را در ابعاد چندگانه تنظیم و اجرا نماید ،فرزندان جامعه را با توانایی های متعدد همراه میکند که قدرت واقعیت از خود را در برابر آسیب های اجتماعی و رسیدن به رشد و بالندگی خواهند داشت و همین مسیر است که با طی ان توسط آموزش و پرورش قطعا در مهار و کنترل خودکشی تاثیر مهم و قابل قبول خواهد داشت.

نقش تعیین کننده مسئولان در کنترل خودکشی در استان/ پروژ های تحقیقاتی شناسایی دلایل خودکشی در اختیار متولیان آموزش قرار گیرد

پور رحیمی  افزود:در بعد نقش مسوولان طبیعتا تعدادی از دستگاههای دولتی نظیر بهزیستی،دانشگاه علوم پزشکی،ارشاد اسلامی،سازمان تبلیغات و همچنین صدواسیما نقش تعیین کننده در جهت گیری های فرهنگی و مهار آسیب های اجتماعی دارند.

پور رحیمی تاکید کرد:در این بعد نیز نقش آفرینی مسوولان در حد اجرای پروژ های تحقیقاتی برای شناسایی صرفا دلایل خودکشی مصروف گردیده است که در تمام موارد نتایج تحقیقات نیز به صورت محرمانه بایگانی شده است.

وی افزود:این در حالی است که اگر این نتایج در اختیار نظام تعلیم و تربیت در آموزش و پرورش و دانشگاه قرار میگرفت ممکن بود با اشراف متولیان تعلیم و تربیت بر علتهای تقویت کننده گرایش به خودکشی افراد را در جهت مقابل این علل و تربیت در مسیر بالندگی به اجرا نمایندکه همین راهکار می توانست به کنترل خودکشی کمک بسزایی داشته باشد همچنین در جذب منابع مالی برای اجرای پروژها،شاداب سازی جامعه و تقویت خانواده و همچنین  راه اندازی مراکز متعدد روانشناسی و مشاوره ودسترسی آسان و رایگان افراد به خدمات این مراکز گام مهم بنیادی کنترل خودکشی را به انجام برسانند که متاسفانه در این وادی هیچ گونه خدمت و فعالیت دیده نشده است،به عنایت به ابعاد مطرح شده میتوان فهمید که راه برای کنترل واسیب خودکشی باز است به شرط انکه هر بعد نقش خود را به درستی ایفا نماید و از شانه خالی کردن واهمال خودداری جدی بعمل آورند.

به امید تحقق این هدف مهم و تامین امنیت و سلامت روانی احاد جامعه ی عزیزمان

انتهای پیام/