ایلام رویداد|در دنیایی که هر روز با چالشهای جدیدی روبهرو میشود، از جنگهای دیجیتال تا بحرانهای محیط زیستی، تنها چیزی که میتواند جامعه را از فروپاشی نجات دهد، اخلاق است. اما آیا هنوز هم اخلاق در جامعه جایگاه واقعی خود را دارد؟ یا این مفهوم در هیاهوی زندگی مدرن به حاشیه رانده شده است؟
اخلاق چیست و چرا امروز بیش از هر زمان دیگری به آن نیاز داریم؟
اخلاق، همان خط قرمز نامرئی است که رفتارهای فردی و جمعی را تنظیم میکند. درست مثل یک نرمافزار نصبشده در ذهن انسان که به او میگوید: «این کار را بکن، آن کار را نکن!» اما مشکل اینجاست که این نرمافزار در برخی افراد یا ویروسی شده یا اصلاً از ابتدا بهدرستی نصب نشده است!
جامعهای که اخلاق در آن کمرنگ شود، تبدیل به جنگلی میشود که در آن زورگویی، فریب و بیعدالتی قانون جنگل را میسازند. اما جامعهای که اخلاق در آن نهادینه شده باشد، حتی در سختترین شرایط هم میتواند امید، انسجام و پیشرفت را حفظ کند.
چرا اخلاق در جامعه امروز رو به زوال است؟
رسانههای دیجیتال و عادیشدن بیاخلاقی:
هر روز کلیپهایی از دروغ، خشونت و بیاحترامی در فضای مجازی منتشر میشود که بهمرور بیاخلاقی را عادی جلوه میدهد.
وقتی یک سیاستمدار دروغ میگوید و بدون (عواقب) میتواند به کار خود ادامه دهد، این پیام را به جامعه میفرستد که «راستگویی ارزشی منسوخ شده است!»
در دنیایی که «من» مهمتر از «ما» شده، مسئولیتپذیری کمرنگ میشود.
مردم به جای اینکه بپرسند «این کار چه تأثیری بر جامعه دارد؟» میپرسند «این کار چه سودی برای من دارد؟»
برخی اصول اخلاقی تحت تأثیر جبههگیریهای سیاسی قرار گرفتهاند.
گاهی یک رفتار اگر از «جناح خودی» سر بزند، توجیه میشود، اما اگر از «جناح مقابل» باشد، محکوم میگردد!
راه نجات: چگونه اخلاق را به جامعه بازگردانیم؟
اخلاق مانند زبان مادری است؛ اگر از کودکی آموزش داده نشود، بعدها سخت میتوان آن را یاد گرفت.
مدارس باید به جای تأکید صرف بر نمره، «مهارتهای انسانی» را تقویت کنند.
رسانهها به جای پوشش دائمی اخبار منفی، باید قهرمانان اخلاقی جامعه را معرفی کنند.
داستانهای افرادی که در سختترین شرایط هم انسانماندند، الهامبخش است.
وقتی یک چهره عمومی دروغ میگوید یا تقلب میکند، تأثیرش از هزاران ساعت کلاس اخلاق بیشتر است!
نخبگان جامعه چه در سیاست، چه در اقتصاد و چه در هنر باید بدانند که رفتارشان الگوی میلیونها نفر است.
اخلاق، انتخاب یا اجبار؟
جامعهای که اخلاق در آن حاکم نباشد، محکوم به فروپاشی است. اما نکته امیدوارکننده این است که اخلاق ذاتی نیست، اکتسابی است و میتوان آن را ساخت، تقویت کرد و نهادینه نمود.
آیا شما هم در زندگی روزمرهتان، نگهبان اخلاق هستید؟ یا گاهی برای منافع شخصی، این خط قرمزها را زیر پا میگذارید؟
انتهای پیام/